SPISAK VELIKIH ZUPANA RASKE

Spisak velikih župana Raške obuhvata velike župane koji su vladali Raškom od doba njenog priključenja kraljevini Duklji pod kraljem Konstantinom Bodinom (1081—1101) do njene transformacije u kraljevinu Srbiju pod Stefanom Prvovenčanim (veliki župan 1196—1202. i 1204—1217, kralj 1217—1228). Svi su pripadali tzv. porodici Vukanović, ali se poslednji župani iz njenog bočnog niza po Nemanji (1166/1168—1196) nazivaju Nemanjići.

• Vukan, župan (1091—1112), veliki župan (1112—1118)
• Građanski rat (1106–1120)
• Uroš I Vukanović, veliki župan (1143—1146), sinovac Vukanov
• Uroš II Primislav, veliki župan (1146—1155)
• Desa, župan (1155—1162), veliki župan (1162—1165)
  • (?) Uroš II Primislav, veliki župan (1156–1162)
  • (?) Beloš Vukanović, veliki župan (1162)
• Tihomir Zavidović, veliki župan (1165—1166/1168)
• Stefan Nemanja, veliki župan (1166/1168—1196)
• Stefan Prvovenčani, veliki župan (1196—1202) i (1204—1217), kralj (1217—1228)
• Vukan Nemanjić, veliki župan (1202—1204)

SRBIJA I RASKA

Prema navodima iz dela „De administrando imperio”, Srbija je u 9. veku obuhvatala gradove:

• Dostinika (ili Dostinik, negde između današnje Sjenice i Prijepolja)
• Černavusk (??Crna Stena??, u blizini Mileševe)
• Međurječje (iznad ušća Prače u Drinu kod Goražda)
• Drežnik (iznad Velikog Rzava ili Pljevlja)
• Lesnik (na Drini)
• Salines (tj. Soli, današnja Tuzla)

i oblast Bosnu sa gradovima:

• Katera (tj. Kotorac u današnjem Istočnom Sarajevu)
• Desnik (tj. Sutjeska na Trstivnici)

dok je utvrđeni Ras sa župom Raškom činio njenu istočnu granicu.

Raška je istorijski bila deo Srbije, ali zbog značaja koji su Nemanjići kao vladari ostavili u istoriji Srba termini Raška i Srbija odnosno Rašanin i Srbin tokom istorije postoje kao sinonimi jer je Raška kolevka Srpskog carstva i današnje Srbije.

Treba razlikovati tzv. prvobitnu Srbiju odnosno prvu srpsku državu koju su stvorili Vlastimirovići u 9. veku i koja je obuhvatala sve srpske oblasti na Balkanskom poluostrvu sa jedne strane i Rašku odnosno treću srpsku državu sa druge strane. Kolevka prve srpske države nalazila se na prostoru između reka Tare, Lima i Drine, za razliku od Raške koja se nalazi nešto istočnije. Grubu granicu ove dve oblasti čini vododelnica reka Lima i Raške.

Prema tome Raška je kolevka Srbije, ali i kolevka srpske državnosti odnosno Srba na Balkanskom poluostrvu.

RASKA DRZAVA

Raška je bila jedna od srpskih župa u srednjem veku, čiji su župani od početka 12. veka počeli da predvode srpske pohode protiv Vizantije umesto prve srpske kraljevine Duklje, da bi njen veliki župan Stefan Nemanja u drugoj polovini 12. veka postao najmoćniji među srpskim vladarima stvorivši državu čija je prestonica bio Stari Ras, koji se nalazio nedaleko od današnjeg Novog Pazara. Iz njegove države razvila se potom pod njegovim potomcima Srpsko kraljevstvo, a u 14. veku i Srpsko carstvo.

Samo ime Rasija (Raška) prvi put se pominje 1189. godine. Od tada Mlečani, Nemci i Mađari do 18. veka Srbiju nazivaju Rascija, a Srbe Racima, Rascijanima, Raicenima i slično. Ime Raška je danas sačuvano u imenu Raškog okruga u Srbiji, a teritorija nekadašnje Raške je danas poznata pod geografskim imenima Raška oblast ili Sandžak. Arhangel Mihailo je zaštitnik loze Nemanjića.

First blog post

This is your very first post. Click the Edit link to modify or delete it, or start a new post. If you like, use this post to tell readers why you started this blog and what you plan to do with it.